“Noel’i kim icat etti?” Oğullarım birkaç yıl önce sordu. Noel Baba’yı karşılıyor ve beslemek için kurabiyeleri bir tabağa yığıyorlar ve bir bardağa sütünü dolduruyorlardı. Krakerler bir patlama sesiyle parçalanmaya hazır bir şekilde ertesi günü gerçekleşecek. Sebzeler soyuldu ve dilimlendi, jambonun üzerine karanfil serpildi. Bir İrlandalıyla evlenene ve kendi ailemizi kurana kadar bana tamamen yabancı olan bu uygulamaları dikkate almadan, bunun gerçekten çok iyi bir soru olduğunu düşündüm.
Noel’i kim “icat etti”? Küçük ailemiz için o kişi kocam Karl’dı. Bizim Noelimizin içeriği ona ait: onun birlikte büyüyen bir koleksiyonu (gizlice kurabiyelere vuran ve “beceriksiz” Noel Baba’nın yaptığı gibi üretim dökümen bir süre dahil). Bazıları saklandı, bazıları uyarlandı, bazıları ise kesinlikle bağlı kaldı. Bunlar gerçekten de saygının alternatifleri ve yeniden keşfedilen kurallardır.
Yemek tarifi: Noel Sırlı Jambon
Ancak Mesele sadece Karl değil. Noel’i başka kim “icat etti”? Belki de “Bir Noel Şarkısı” adlı kitabı günümüzün “geleneksel” tatilini sürdüren bir imaj yaratmasıyla itibar kazanan Charles Dickens diyebilir mi? Elbette Aralık tarihi Viktorya döneminde çok önce işaretlenmişti. Dördüncü yüzyıldaki ilk Hıristiyan Roma imparatoru Konstantin, muhtemelen pagan geleneklerinin ortaya çıktığı bir yol olarak bu olayın kök salmıştı. Ancak 1843’te Dickens’ın temel öyküsünün yayınlanmasına kadar Noel’in kamu işleri ve ailesi, şölen ve hediye vermeyle ilgili olması mümkün değildi.
Yani yazışmalar Karl ve Dickens var. Dördüncü yüzyıldan kalma bir imparatorumuz var. Peki ya Noel Baba? Onu kim “icat etti”? Akademisyen Clement Clarke Moore muydunuz? İlk kez 1823’te yayınlanan (yazarlık konusundaki tartışmalar devam etsin) “Aziz Nicholas’tan Bir Ziyaretin Hikayesi”, bugün hala geçerli olan iri, neşeli bir Noel Baba imajını sağlamlaştırmada uzun bir yol kat etti. Noel Baba mı yoksa Aziz Nicholas mı? Yoksa Noel Baba mı yoksa Kris Kringle mı? O, üçüncü yüzyılda kalan, çocuğun işveren azizi olmak için dünyanın dolaştığına inanılan Küçük Asya’dan gelen bir keşiş olsaydı, yoksa kilolu sakalı ve daha da büyük göbeği olan bir peri masalındaki karakter miydi?
Ekibimle birlikte bu “yeni” jambon tarifini oluştururken, Noel’i kimin “icat ettiği”… Bir domuz başlangıcından Noel salonunda gururla yer alan Orta Çağ’ın sonlarına kadar uzanan bir gösteri olan jambon uçuşlarını biliyorduk, ancak aynı zamanda değişiklik de duyurmak istedik. Baharatların en festivallisi olan karanfilleri ve yapışkan sırlı kabuğunu korumak amaçlanmıştır. Şu ana kadar çok geleneksel.
Ancak ilham kılavuzları, yemek kitabı yazarı Claudia Roden’dan ilham alan test mutfağı ekibinden Katja Tausig’den geldi. Tausig’in oynamak istediği şey, Roden’in portakallı ve bademli Sefarad Fısıh makarnasında bütün bir portakalı işlemesi – her şeyi hamura eklemeden önce onu çalıştırmak için pişirmek – Tausig’in biraz oynamak istediği şeydi. İşe yaradı.
Peki bu jambonu kim “icat etti”? Tausig mi? Veya Roden’ı mı? Yoksa 1960 yılında Suriye’nin Halep şartlarının Mısır’a taşınan ve Roden’a tarifi ilk veren kadın mı? Roden, makarnanın ne Suriyeli ne de Mısırlı olduğunu, aslen Endülüs’ten geldiğini keşfetti. Ve böyle devam ediyor. Hiç kimse ya da yer makarnasını “icat etmedi”. Ya da bu jambon. Ya da aslında Noel.
Tarifler, geleneklerde olduğu gibi, varlıkların birleşimidir. Bir tarafta bunların bir dizi dağıtım kuralı ve rutindir: Bunu yap, sonra bunu yap ve sonuç böyle olacaktır. Öte yandan, yeniden hayal etme ve yeniden yaratma için tüm tarifelerde bu alan vardır.
Orijinale ihanet etmek yerine, yeniden icat kalıpları bu kalıplara girme olanaklarını görmek hoşuma gidiyor. Yol boyunca yaşanan tüm hikayeler, insanlar ve yerler anılmalı ve hatırlanmalı. Buluşun tekil bir yanıtı belirlemeye çalışmak yerine, belki de hepimiz bir hedef kimin “ilhamını alacağız” diye sormalıyız? Bu, Noel’den önceki geceler heyecanlı çocuklar için olduğu zamana kadar, yıllar içinde kullanılacak ve uyarlanacak olan yetişkinler için de geçerlidir.
Yemek tarifi: Noel Sırlı Jambon
